Cukrzyca w ciąży – normy

Cukrzyca ciążowa – normy

Cukrzyca ciążowa, czyli zaburzenia gospodarki węglowodanowej, to stan, który pojawia się u części kobiet w ciąży, nawet jeśli wcześniej nie miały problemów z poziomem cukru. Sprawa jest poważna, bo wysoki poziom glukozy może negatywnie wpływać zarówno na rozwój płodu, jak i na zdrowie przyszłej mamy. W Polsce normy cukru ustalono na podstawie badań diagnostycznych OGTT (oral glucose tolerance test, czyli test obciążenia glukozą). Pamiętam, jak sama musiałam wykonać ten test, i przyznam, że stres był spory. Może dlatego, że chodzi o coś więcej niż tylko nasze zdrowie – mamy przecież na myśli małego człowieka, którego nosimy pod sercem.

Badanie OGTT wykonuje się zazwyczaj między 24. a 28. tygodniem ciąży, ale czasem lekarz zleca je wcześniej, jeśli podejrzewa, że przyszła mama może mieć predyspozycje do cukrzycy. Normy są tutaj konkretne i surowe:

• na czczo – poziom glukozy nie powinien przekraczać 92 mg/dl (5,1 mmol/l),
• po godzinie od wypicia glukozy – nie więcej niż 180 mg/dl (10,0 mmol/l),
• po dwóch godzinach – maksymalny poziom to 153 mg/dl (8,5 mmol/l).

Jeśli którykolwiek z tych wyników jest wyższy, rozpoznaje się cukrzycę ciążową. Muszę przyznać, że kiedy zobaczyłam te wartości na swoim wyniku, serce zabiło mi szybciej. W końcu każdy przyszły rodzic martwi się o zdrowie swojego dziecka.

Jak wysoki cukier wpływa na płód?

Wysoki cukier w ciąży to nie tylko problem dla mamy, ale także poważne ryzyko dla maluszka. Glukoza z krwi matki przechodzi przez łożysko do krwi płodu, co może prowadzić do tzw. makrosomii, czyli nadmiernego wzrostu dziecka. Nie wiem, jak Wy, ale ja miałam mieszane uczucia, kiedy dowiedziałam się, że wysoki cukier może powodować, że dziecko rośnie zbyt szybko i przybiera za dużo kilogramów.

Makrosomia zwiększa ryzyko komplikacji podczas porodu, bo duże dziecko może wymagać cesarskiego cięcia lub też może mieć trudności z przejściem przez kanał rodny. Dzieci matek z cukrzycą ciążową mogą być też bardziej narażone na hipoglikemię (zbyt niski poziom cukru) zaraz po urodzeniu oraz na inne problemy zdrowotne, jak żółtaczka czy trudności z oddychaniem.

Często mówi się, że wysoki cukier u matki to ryzyko nie tylko na etapie noworodkowym. Takie dzieci mogą być bardziej narażone na rozwój otyłości i cukrzycy typu 2 w przyszłości. Sama perspektywa, że nieprawidłowy poziom cukru może wpłynąć na całe przyszłe życie dziecka, zmotywowała mnie do ścisłego przestrzegania zaleceń lekarskich.

Co obniża cukier w ciąży?

Na szczęście jest kilka sposobów na obniżenie poziomu cukru w ciąży. Kluczowe są tutaj dieta, aktywność fizyczna oraz monitorowanie poziomu glukozy. Sama musiałam nauczyć się, jakie jedzenie mi służy, a jakie podnosi cukier i w jakim tempie. Warto więc przemyśleć, co wkładamy na talerz, szczególnie w ciąży.

1. Regularne posiłki – zamiast trzech dużych, lepiej jeść pięć mniejszych, co pozwala uniknąć skoków cukru.
2. Unikanie szybkich węglowodanów – produkty o wysokim indeksie glikemicznym, jak białe pieczywo, ryż, makarony, powodują szybki wzrost cukru. Ja stawiam na pełnoziarniste wersje tych produktów.
3. Białko i zdrowe tłuszcze – włączając do diety więcej białka (jaja, ryby, chude mięso) i zdrowe tłuszcze (awokado, oliwa z oliwek), stabilizujemy poziom cukru.
4. Aktywność fizyczna – choćby krótki spacer po posiłku może pomóc obniżyć cukier. Wiem, że nie każdej kobiecie w ciąży jest łatwo się ruszać, ale nawet kilkanaście minut na świeżym powietrzu robi różnicę.

Oczywiście każda z nas jest inna, a lekarz pomoże dobrać indywidualny plan. W moim przypadku regularne spacery i pilnowanie diety okazały się skuteczne.

Czy picie wody obniża cukier?

Woda, choć może nie działa tak spektakularnie jak dieta czy ćwiczenia, również jest ważnym elementem zarządzania cukrem. Wypicie szklanki wody przy wysokim poziomie cukru pomaga wypłukać go z organizmu, a dodatkowo nawadnia, co poprawia metabolizm. Mówi się, że picie odpowiedniej ilości wody wspomaga organizm w procesie usuwania nadmiaru glukozy przez nerki. Osobiście zawsze noszę ze sobą butelkę wody, zwłaszcza po posiłku – zauważyłam, że pomaga mi to poczuć się lżej i zredukować uczucie zmęczenia.

Przyjmuje się, że kobieta w ciąży powinna pić około 2,3 litra wody dziennie. Warto pamiętać, że nadmiar kofeiny i cukru w napojach, jak słodzone soki czy napoje gazowane, nie wpływa dobrze na poziom glukozy. Lepiej więc postawić na wodę i nie przesadzać z sokami owocowymi.

Jaki poziom cukru w ciąży jest niebezpieczny?

Najgroźniejsza jest sytuacja, gdy poziom cukru przekracza 200 mg/dl (11,1 mmol/l) i występuje często lub długo się utrzymuje. Wysokie poziomy cukru mogą prowadzić do kwasicy ketonowej, która jest niebezpieczna zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Przyznam, że sama pilnowałam, by nie dopuścić do wysokiego poziomu, choć wymaga to ciągłego kontrolowania.

Na pewno warto regularnie monitorować cukier, zwłaszcza jeśli wynik OGTT wykazał nieprawidłowości. W Polsce pacjentki z cukrzycą ciążową mają dostęp do glukometrów, dzięki którym można łatwo sprawdzić poziom glukozy.

Czego nie wolno jeść przy cukrzycy ciążowej?

Pamiętam, jak sama z trudem rezygnowałam z niektórych produktów. Warto zwrócić uwagę na te, które mocno podnoszą cukier i unikać ich szczególnie w większych ilościach. Oto lista produktów, których lepiej unikać:

1. Białe pieczywo – lepiej sięgnąć po pełnoziarniste lub razowe pieczywo.
2. Słodycze i ciasta – nawet jeśli mamy ochotę na coś słodkiego, cukier w takiej formie bardzo szybko podnosi glukozę.
3. Przetworzone produkty – fast foody, gotowe sosy, czy dania zawierają dużo ukrytego cukru i tłuszczów trans.
4. Słodzone napoje – lepiej postawić na wodę lub niesłodzone herbaty, unikając słodzonych napojów gazowanych.

Dla mnie trudne było zrezygnowanie ze słodkich przekąsek, ale odkryłam, że zdrowe alternatywy, jak orzechy czy jogurt naturalny z owocami, również potrafią być pyszne.

Czy przy cukrzycy ciążowej się tyje?

Cukrzyca ciążowa może wpływać na przyrost masy ciała, ale nie jest to reguła. Wiele zależy od diety i aktywności fizycznej. Przy cukrzycy ciążowej często zaleca się dietę z obniżoną kalorycznością, więc niektóre kobiety przybierają na wadze wolniej. Moim zdaniem najważniejsze to podejść do tego tematu z rozsądkiem. Nie chodzi o to, żeby nie przytyć, ale by kontrolować przyrost wagi, aby był zdrowy dla nas i dla dziecka.

Jeśli mamy zdiagnozowaną cukrzycę ciążową, to przyrost masy ciała powinien wynosić średnio od 9 do 12 kg w całym okresie ciąży. W praktyce oznacza to przyrost o około 0,3–0,4 kg tygodniowo.